Punjabi Steno and English Steno Mistakes Rules

Punjabi Steno and English Steno Mistakes Rules. Stenographer ki steno karte hue galti hona ek normally baat hai, par agar hum bar bar wohi galti kare toh hum galat hai. Hume apni galityon se seekhna chahiye ki hum kyu galat hai.

Shorthand mai sirf 2 baatien hoti hai ya toh hum outline galat paati hai ya phir spelling mistake karte hai, agar hum dono mai perfect ho jaye toh hume shorthand rules ki zarurat hi nahi.

Bahut se students islayi galtiyan karte hai taki unke mind mai yeh baat aa jati hai ki paper mai mistakes 8% maaf hai, isliye woh galtiyon ko seriously nahi lete.



Mai aaj isi topic par apse baat karne wala hoon ki kya sach mai Punjab Govt. ? and High Court ki English Shorthand related aisi koi instructions hai jo hamari mistakes count karti hai.

Pichle kuch dino se mere paas iske related messages aye ki iske bare mai hume kuch bataye ki kya rules hai steno mistakes nikalne ke liye.


Rules mai apko provide kar raha hoon, par yeh dhyan rakhe ki apko rules ke according nahi apni shorthand ko perfect karna hai bas.

Punjabi Shorthand Mistakes Rules

Punjabi steno mai mistakes kin kin words ki hoti hai, kaise woh paper mark karte hai yeh sabhi baatien mai apko share karunga.


Mai bhi iske related kuch na kuch search karta rehta tha department mai jakar ki kaise yeh paper ko mark karte hai, kaise checking hoti hai aur yeh kin kin words ki mistake count karte hai.

Maine Bhasha Vibhag, Patiala mai se Shorthand Rules bhi niklwaye they under RTI Act. 

Mujhe usme yeh pata chala ki yehi same rules PSSSB follow karta hai, aur phir maine isse related PSSSB jakar bhi pata kara, unhone yeh baat kahi ki hum only Bhasha Vibhag ke rules follow karte hai, jo apko neeche provide kiye jaa rahe hai.

PSSSB Mistake Rules

1. ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਰਟਹੈਂਡ ਡਿਕਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਟੈਨੋ ਟਾਇਪਿਸਟ ਪ੍ਰੀਖਿਆ 80 ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਅਤੇ ਜੂਨੀਅਰ ਸਕੇਲ ਸਟੈਨੋਗ੍ਰਾਫਰ ਪ੍ਰੀਖਿਆ 100 ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਦੀ ਸਪੀਡ ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ 2.30-2.30 ਮਿੰਟ ਦੇ ਦੋ ਪੈਰ੍ਹੇ ਬੋਲੇ ਜਾਣਗੇ।

2. ਪੰਜਾਬੀ ਸਟੈਨੋ ਟਾਇਪਿਸਟ ਪੈਰੇ ਵਿੱਚ 400 ਸ਼ਬਦ ਹੋਣਗੇ। 200 ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਇਕ ਪੈਰਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਜੂਨੀਅਰ ਸਕੇਲ ਸਟੈਨੋਗ੍ਰਾਫਰ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ 500 ਸ਼ਬਦ ਹੋਣਗੇ, 250 ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਇਕ ਪੈਰਾ ਹੋਵੇਗਾ।

3. ਇਕ ਪੈਰਾ ਲਿਖਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1 ਮਿੰਟ ਦਾ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ( ਪੈਰਾ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ).

4. ਪੰਜਾਬੀ ਸਟੈਨੋ ਟਾਇਪਿਸਟ ਵਿੱਚ 80 ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਦੀ ਸਪੀਡ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਲਿਪੀਅੰਤਰ 15 ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਤੇ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ (ਅਰਥਾਤ ਕੁੱਲ 27 ਮਿੰਟ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।)

5. ਜੂਨੀਅਰ ਸਕੇਲ ਸਟੈਨੋਗ੍ਰਾਫਰ ਵਿੱਚ 100 ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਦੀ ਸਪੀਡ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਲਿਪੀਅੰਤਰ 20 ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਤੇ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ (ਅਰਥਾਤ ਕੁੱਲ 25 ਮਿੰਟ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।)

5. 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਗਲਤੀਆਂ ਮਾਫ ਹੋਣਗੀਆਂ ( ਅਰਥਾਤ 400 ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚੋਂ 32 ਗਲਤੀਆਂ ਵਾਲਾ ਪਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਜੂਨੀਅਰ ਸਕੇਲ ਸਟੈਨੋਗ੍ਰਾਫਰ 100 ਦੀ ਸਪੀਡ ਪੈਰੇ ਵਿੱਚ 40 ਗਲਤੀਆਂ ਵਾਲਾ ਪਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

6. ਸ਼ਬਦ ਗਿਣਦੇ ਸਮੇਂ ਪੂਰਣ ਵਿਸ਼ਰਾਮ (।) ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਚਿੰਨ੍ਹ (?) ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਪੂਰਣ ਵਿਸ਼ਰਾਮ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦੀ ਪੂਰੀ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ।

7. ਜੇਕਰ ਸ਼ਬਦ ਸਰਸਰੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨਯੋਗ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਓਵਰਸਟਰੋਕਿੰਗ ਦੀ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਗਿਣੀ ਜਾਵੇਗੀ। 

8. ਵੱਧ ਵਿੱਥ (ਸਪੇਸ) ਛੱਡਣ ਦੀ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਜੇ ਸ਼ਬਦ ਜੁੜਵੇਂ ਟਾਈਪ ਹੋਣ ਤਾਂ ਅੱਧੀ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ।

9. ਹਰ ਛੱਡੇ ਗਏ ਜਾਂ ਵਾਧੂ ਟਾਈਪ ਕੀਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।

10. ਡਿਕਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾ ਬੋਲਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਪਰ ਟਾਈਪ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਪੈਰਾ ਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਕ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ।

11. ਟਾਈਪ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਅੱਖਰ ਪੂਰਾ ਜਾਂ ਅੱਖਰ ਦੇ ਪੈਰ ਵਿੱਚ ਟਾਈਪ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਗਿਣੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪ੍ਰੇਮ-ਪਰੇਮ, ਪ੍ਰੰਤੂ-ਪਰੰਤੂ ਆਦਿ।

12. ਪੈਨ/ਪੈਨਸਿਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੋਧ ਇਕ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ।

13. ਜੇਕਰ ਸ਼ਬਦ ਟਾਇਪ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ  ਡੰਡੀ (।) ਨੂੰ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਤਾਂ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ। 

ਜਿਵੇਂ ਰਾਮ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਹੀ ਹੈ

ਰਾਮ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ   ।  ਗਲਤ ਹੈ

14. ਅੱਖਰ ਜਾਂ ਲਗਾ ਮਾਤਰਾਂ ਲਗਾਉਣ ਜਾਂ ਛੱਡਣ ਨਾਲ ਜੇਕਰ ਕਿਸ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਬਦਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ ।

15 ਜੇਕਰ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ (.)  ਬਿੰਦੀ, ਜਾਂ ਫਿਰ (੍ਹ) ਤੋੜਕੇ ਨਹੀਂ ਲਗਾਉਂਦੇ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ

1. ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ -ਸਹੀ ਹੈ

ਅਨੁਸਾਸਨ -ਗਲਤ ਹੈ

2. ਜੇਲ੍ਹ - ਸਹੀ ਹੈ

ਜੇਲ ਗਲਤ ਹੈ

3. ਮਾਂ- ਸਹੀ ਹੈ

ਮਾ - ਗਲਤ ਹੈ

16. ਦੋ ਲਗਾ ਮਾਤਰਾਂ ਦੀ ਇਕ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਪਰੰਤੂ ਵਿਅੰਜਨ ਦੀ ਗਲਤੀ ਪੂਰੀ ਗਿਣੀ ਜਾਵੇਗੀ।

17. ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਾਮੂਲੀ ਫਰਕ ਜਿਵੇਂ ਜਾਂਦੀ ਦਾ ਤੁਸੀਂ ਆਂਦੀ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਗਲਤੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ।

Bhasha Vibhag and PSSSB Steno Mistake Rules

Punjab Govt. ke baki departments mai bhi takreeban yehi rules follow kiye jate hai.

Aur dukh ki baat yeh hai ki bahut se departments ko naa hi shorthand rules, regulations and paper marking ke baare mai knowledge hai unme se ek department- 

English Shorthand Mistake Rules

English steno rules search karne ki maine bahut koshish ki par end mai yeh kahunga ki iske koi shorthand mistake rules nahi hai.

English shorthand mai koi rules nahi hai, agar aap koi bhi words ki spelling mistake karte hai toh apki 1 mistake count hogi.

Agar koi line khatam hoti hai toh apko hamesha first word Capital hi paana hai, yeh nahi ki first word small paa diya, isliye woh word wrong ho jayega.

Court exams  mai jaise...... yeh words

Supreme Court- Right
supreme court- Wrong

High Court- Right
high court- wrong

India- Right
india- wrong

Person name always first word in Captial

Vikramjit Singh- Right
vikramjit singh- Wrong

Constitution- Right
constitution- wrong

District Court- Right
district court- wrong...

Apko test dete waqt yeh dhyan rakhna hai ki kon sa word important hai, woh word Captial hi padega... agar aap nahi pate toh apka word wrong ho jayega.....
High Court aur Punjab Govt. English shorthand ke koi bhi rules follow nahi karti isliye aap practice itni kare ki apki mistake hi naa ho.

Agar kisi bhi shorthand exam mai apko comma, ? ya koi bhi aur word bola jata hai apne leekhna hai.

Agar aap nahi leekhoge toh apki mistakes hongi.......



End mai apko yehi guide karunga ki aap shorthand ko perfect leekhe aur daily typing kare taki apki koi mistake hi naa ho.